Próchnicy i chorobom przyzębia, czyli najczęstszym chorobom jamy ustnej, można w dużej mierze zapobiegać, dlatego należy skupiać się na profilaktyce i samokontroli¹.

Przyczyną próchnicy jest bakteryjna fermentacja węglowodanów na powierzchni zębów po posiłkach i przekąskach, która powoduje demineralizację szkliwa. W trakcie spożywania żywności i napojów zawierających cukier bakterie obecne w jamie ustnej powodują przekształcenie cukru w kwas, który może naruszać powierzchnię szkliwa, powodując jego erozję. Słodziki  nie zawierają węglowodanów, czyli tym samym nie przyczyniają się do powstawania próchnicy zębów, a zatem ich stosowanie zamiast cukru może pomagać w zapewnieniu dobrego stanu uzębienia.

Pozytywny wpływ tych związków na zdrowie jamy ustnej jest dobrze udokumentowany. Eksperci reprezentujący European Food Safety Authority ds. produktów dietetycznych, żywienia i alergii na podstawie analizy danych naukowych w 2011 r. stwierdzili, że istnieją wystarczające dowody naukowe potwierdzające, iż zamiana cukru na substancje zastępujące cukier może przyczynić się do utrzymania mineralizacji zębów przez zmniejszenie ich demineralizacji².

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności przychylił się do powyższej opinii utrzymania mineralizacji zębów przez zmniejszenie demineralizacji. W ocenie EFSA dotyczy to zarówno substancji o intensywnym działaniu słodzącym tj. niskokalorycznych substancji słodzących, jak również zamienników cukru tj. ksylitolu, sorbitolu, mannitolu, maltitolu, laktitolu, izomaltu, erytrytolu, D-tagatozy, izomaltulozy, sukralozy i polidekstrozy.

Na podstawie powyższej opinii naukowej EFSA Komisja Europejska zezwoliła na stosowanie oświadczenia zdrowotnego o treści: „Spożywanie żywności/napojów zawierających zamiast cukru pomaga w zachowaniu mineralizacji zębów”³.

Aby oświadczenie mogło być stosowane, cukry w żywności i napojach, które prowadzą do obniżenia pH płytki nazębnej poniżej 5,7, powinny być zastąpione substancjami o intensywnym działaniu słodzącym np. ksylitolem, sorbitolem, mannitolem, maltitolem, laktitolem, izomaltem, erytrytolem, sukralozą lub polidekstrozą, lub ich połączeniami i to w takich ilościach, aby spożycie takiej żywności lub takich napojów nie powodowało obniżenia pH płytki nazębnej poniżej 5,7 podczas spożywania i do 30 minut po spożyciu takiego produktu.

Badania wykazały również, że produkty zawierające niskokaloryczne substancje słodzące, takie jak gumy do żucia bez cukru, znacznie zmniejszają ryzyko rozwoju próchnicy. W 2010 r. eksperci EFSA stwierdzili, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy między żuciem gumy bez cukru a zmniejszeniem demineralizacji zębów oraz częstością występowania próchnicy⁴. W związku z tym Komisja Europejska zezwoliła na stosowanie oświadczeń zdrowotnych o treści: „guma do żucia bez cukru pomaga w zachowaniu mineralizacji zębów” oraz „guma do żucia bez cukru pomaga neutralizować kwasy powodujące powstawanie płytki nazębnej”. Dodaje się również informację, że korzystne działanie występuje przy żuciu gumy przez przynajmniej 20 minut po jedzeniu lub piciu³.

Ponadto niskokaloryczne substancje słodzące są stosowane do produkcji past do zębów oraz płynów do płukania jamy ustnej, by poprawić ich smaku. Dzięki temu m.in. dzieci chętniej ich używają.