Rola mikrobiomu jelitowego (mikroflory) i jego wpływu na zdrowie człowieka jest obecnie obszarem szeroko zakrojonych badań. Mikrobiom jelitowy jest częścią ogólnej fizjologii człowieka, która jest ważna dla naszego zdrowia, w tym prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego¹. Badania nad wpływem niskokalorycznych substancji słodzących są obecnie w większości dopiero w toku. Istnieje kilka badań, których wyniki wskazują na zmiany w mikroflorze jelitowej po spożyciu niskokalorycznych substancji słodzących. Ważne jednak jest, aby wiedzieć, że ten obszar badań jest dopiero na początkowym etapie rozwoju i dla prawidłowego zrozumienia wpływu poszczególnych składników odżywczych na profil mikrobiomu jelitowego i jego funkcjonowanie niezbędne jest kontynuowanie badań naukowych.

Część badań prowadzona była w warunkach in vitro. Fakt ten również ogranicza znaczenie ustaleń z tych badań w odniesieniu do ludzi, ponieważ badania in vitro nie są w stanie odtworzyć całego, złożonego, interaktywnego systemu mikrobiotycznego występującego w przypadku ludzi i zwierząt. Na przykład w przeprowadzonym przez A. Shil i H. Chichger² doświadczeniu wyizolowane bakterie były przez dwa kolejne dni wystawione na działanie wysokich stężeń niskokalorycznych substancji słodzących poza organizmem człowieka. Takie badanie nie uwzględnia dobrze udokumentowanych szlaków metabolicznych różnych słodzików w jelitach oraz czasu i ilości słodzików, które docierają do mikrobiomu jelitowego. W związku z powyższym na podstawie tych wyników nie można prognozować tego, co mogłoby się wydarzyć w przypadku rzeczywistego stosowania słodzików przez ludzi.

Istnieją też hipotezy, że pewne rodzaje zmian w mikroflorze jelitowej mogą się przekładać na zwiększone ryzyko pewnych skutków zdrowotnych, jednak, ogólnie rzecz biorąc, znaczenie i wpływ większości tych zmian są nieznane. Nie istnieją również żadne zmiany, o których byłoby wiadomo, że są wiarygodnymi biomarkerami zwiększonego ryzyka nadwagi lub rozwoju cukrzycy. Należy podkreślić, że powszechnie występuje również duża zmienność w profilu mikrobiomu jelitowego między jednym a drugim człowiekiem, co dodatkowo komplikuje interpretację wyników uzyskanych nawet z badań randomizowanych.

Dodatkowo profil mikrobiomu jelitowego u ludzi może się zmieniać codziennie, przy normalnych zmianach dziennego spożycia pokarmu.

Podsumowując, chociaż jak dotąd nie ma rozstrzygających dowodów z badań obserwacyjnych lub interwencyjnych u ludzi, to w świetle bardzo niskiego spożycia niskokalorycznych substancji słodzących w typowej diecie człowieka wątpliwe jest, czy jakikolwiek wpływ (jaki mogłyby one mieć) spowoduje znaczące klinicznie zmiany³.

Warto również podkreślić, że przed dopuszczeniem każdej niskokalorycznej substancji słodzącej do obrotu organizacje i instytucje zajmujące się oceną bezpieczeństwa żywności, takie jak Wspólny Komitet Ekspertów ds. Dodatków do Żywności (JECFA) FAO/WHO, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków, dokonują dokładnej analizy wszystkich dostępnych dowodów naukowych, w tym dotyczących wpływu na funkcjonowanie jelit. Obecnie dostępne dowody nie wskazują na niekorzystny wpływ niskokalorycznych substancji słodzących na mikrobiotę jelitową⁴.

W przyszłości ważne będzie bardzo staranne prowadzenie badań na ludziach nad potencjalnym wpływem niskokalorycznych substancji słodzących na mikrobiom jelitowy. Dobrze zaprojektowane badania powinny określić potencjalne skutki w kontekście realistycznych poziomów konsumpcji przez ludzi⁵. Aby uniknąć efektów zakłócających, w badaniach takich konieczna będzie również dokładna kontrola innych czynników, o których wiadomo, że wpływają na mikroflorę jelitową, takich jak zmiany w spożyciu żywności i skład diety⁶. Wreszcie, ekstrapolacja wpływu jednej substancji słodzącej na mikroflorę jelitową na wszystkie substancje słodzące nie jest właściwa ze względu na dobrze udokumentowane różnice w składzie chemicznym tych substancji, ich metabolizmie oraz ilości ich metabolitów, które docierają do jelit i oddziałują na mikroflorę.